Zdecydowana większość akcji promocyjnych, o których słyszymy w mediach skierowana jest do konsumentów. Co wcale nie oznacza, że bycie przedsiębiorcą przekreśla szans na wygranie nagrody. Wręcz przeciwnie! Jest mnóstwo akcji organizowanych dla przedsiębiorców. I często pojawia się dokładnie to samo pytanie, co przy akcjach konsumenckich: a co z podatkiem od nagród? Ponieważ temat wcale nie jest taki oczywisty, dzisiaj omówimy rodzaje akcji B2B i zasady rozliczania podatków od nagród.
1. Rodzaje akcji promocyjnych w B2B
Dla przedsiębiorców najczęściej organizuje się konkursy albo sprzedaże premiowe. W ostatnim czasie bardzo atrakcyjne stały się również programy lojalnościowe – akcje, które budują silne i długotrwałe relacje biznesowe. Jest również coraz więcej loterii, w których udział mogą brać przedsiębiorcy.
Konkursy, o czym już wspominaliśmy na blogu, nie doczekały się swojej prawnej definicji, dlatego odwołujemy się do słownika języka polskiego. Konkurs to akcja, która spełnia trzy główne warunki: (1) uczestnicy rywalizują o to, który z nich najlepiej wykona zadanie konkursowe – sprawdzana jest wiedza i umiejętności uczestników, (2) nagrody otrzymają tylko najlepsi (a nie wszyscy) uczestnicy, a (3) wybór zwycięzców często odbywa się na podstawie rankingu albo decyzji komisji konkursowej.
Przykład: konkurs polega na wyłonieniu najlepszych 10 przedsiębiorców, tj. takich, którzy w określonym czasie zakupią najwięcej (albo o największej wartości) produktów marki X (czyli marki klienta, na zlecenie którego akcja jest przeprowadzana).
Sprzedaż premiowa to akcja, w której przedsiębiorców wynagradzamy za kupowanie. To oznacza, że kupującym jest przedsiębiorca (dane jego firmy są na fakturze), dokonuje zakupów produktów na potrzeby swojej firmy i to z jego majątku (jego firmy) finansowany jest zakup. Tutaj w założeniu każdy, kto spełni warunek zakupowy może otrzymać nagrodę.
Przykład: przedsiębiorcy, którzy w danym okresie zakupią produkty marki X na poziomie Y (np. liczba sztuk, kilogramów produktu, albo łączna wartość zamówienia) otrzymają nagrodę.
UWAGA: zdarza się, że przy okazji sprzedaży premiowych organizatorzy chcieliby jednak wynagradzać nie tyle kupujących przedsiębiorców, co ich pracowników (często chodzi o osoby odpowiedzialne w danej firmie za składanie zamówień). Pamiętajcie jednak, że taka drobna modyfikacja powoduje, że akcja nie będzie już sprzedażą premiową. Pracownik odpowiedzialny za tzw. „zatowarowanie” działa jedynie jako pośrednik tzn. kupuje towar na potrzeby firmy swojego pracodawcy, za który płaci finalnie jego pracodawca (przedsiębiorca).
Programy lojalnościowe to akcje planowane na dłuższe okresy, np. pół roku, czy rok, a ich głównym celem jest wzmacnianie rozpoznawalności marki i zacieśnianie relacji biznesowych. Najczęściej polegają na wynagradzaniu za realizowaną sprzedaż produktów lub usług. Często mają też na celu edukować i bawić, dlatego jako dodatkowe formy aktywności dla uczestników przewiduje się np. quizy, krzyżówki, pojedynki wiedzowe.
Przykład: za 100 zł wydane na zakup produktów X uczestnik otrzyma 1 punkt, a zgromadzone punkty może wymienić na nagrody z katalogu nagród. Za wykonanie dodatkowych aktywności może również otrzymać dodatkowe punkty.
Loterie to akcje promocyjne, których wynik zależy w szczególności od przypadku. Aby wziąć w niej udział najczęściej należy nabyć jakiś towar lub usługę, a następnie zgłosić się wysyłając SMS lub wypełniając formularz na stronie internetowej. Loterie są bardzo atrakcyjnymi akcjami, ale wymagają większych budżetów marketingowych (szerzej o zasadach organizacji loterii pisaliśmy tutaj: Jakie są koszty organizacji loterii oraz 4 sposoby, by je obniżyć)
Przykład: kup produkty promocyjne za kwotę X i wypełnij formularz zgłoszeniowym podając m.in. numer faktury VAT.
2. Kto jest przedsiębiorcą?
Być może pytanie wydaje się oczywiste, ale dla omówienia zasad opodatkowania nagród w akcjach B2B ma ogromne znaczenie. Ogólnie przedsiębiorców możemy podzielić na dwie kategorie: osoby fizyczne oraz osoby prawne.
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną to ten, który swoją działalność zarejestrował w Centralnej Ewidencji Informacji Działalności Gospodarczej (CEIDG). Najczęściej są to osoby, które prowadzą małe i średnie biznesy, a często zatrudniają też kilku pracowników. Do tej kategorii zaliczają się również osoby (wspólnicy), które prowadzą swoją działalność w formie spółki cywilnej, jak również tacy, którzy współpracują z daną firmą na zasadzie tzw. „samozatrudnienia” (zdarza się to w przypadku kierowniczych stanowisk).
Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi płacą podatek dochodowy – PIT.
Z kolei przedsiębiorca, którego działalność została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sadowym (KRS) jest osobą prawną lub stosuje się do niego odpowiednio przepisy o osobach prawnych. Są to m.in. firmy, które funkcjonują jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki jawne czy spółki komandytowe.
Spółki z o.o. oraz spółki akcyjne są podatnikami podatku dochodowego – CIT. Ale już spółki osobowe, czyli np. spółka jawna nie płacą w ogóle podatków dochodowych (poza rzadko występującą spółką komandytowo-akcyjną). Podatki te płacą sami wspólnicy spółki (zysk wypracowany przez spółkę podlega podziałowi pomiędzy wspólników, którzy następnie rozliczają go samodzielnie jako własny dochód).
UWAGA: Z początkiem 2021 r. sytuacja ta może ulec radykalnej zmianie, bo spółki komandytowe (bardzo popularna forma prowadzenia działalności) mają zostać podatnikami CIT.
3. Jak rozliczać podatki od nagród w akcjach B2B?
Zacznijmy od przedsiębiorców, którzy są podatnikami CIT (sp. z o.o., S.A.). Tutaj sprawa jest zasadniczo jasna. Nagroda otrzymana przez takiego przedsiębiorcę traktowana jest zawsze jako przychód z działalności gospodarczej. I to bez względu na rodzaj akcji, w której została przyznana – czy był to konkurs, program lojalnościowy, czy loteria. Spółka otrzymująca nagrodę powinna doliczyć wartość nagrody do swoich przychodów i rozliczyć ją zgodnie z przyjętymi zasadami podatkowymi (właściwą dla siebie stawką podatkową). Organizator akcji (wydający nagrody) nie musi dokonywać żadnych rozliczeń.
Jeśli chodzi o przedsiębiorców, którzy są osobami fizycznymi (podatnicy PIT), to temat podatków od nagród nieco się komplikuje. Nagroda otrzymana w programie lojalnościowym będzie stanowiła przychód przedsiębiorcy z działalności – a więc przedsiębiorca rozlicza ją samodzielnie, doliczając do swojego przychodu. Organizator akcji (wydający nagrody) nie musi dokonywać żadnych rozliczeń. Ale już w przypadku nagród wygranych w loteriach, konkursach albo sprzedażach premiowych sprawa nie jest taka oczywista. Wynika to z rozbieżności, jakie występują w interpretowaniu przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe i sądy administracyjne.
Organy podatkowe konsekwentnie od wielu lat uważają, że nagroda wydana przedsiębiorcy-osobie fizycznej (podatnik PIT) w konkursie lub sprzedaży premiowej powinna być rozliczona samodzielnie przez nagrodzonego uczestnika jako przychód z jego działalności. Z kolei sądy administracyjne są zdania, że nagroda powinna zostać opodatkowana zryczałtowanym podatkiem. Argumentują przy tym, że sytuacja prawna takiego przedsiębiorcy jest bardziej podobna do osoby fizycznej-konsumenta, niż przedsiębiorcy będącego osobą prawną.
Można powiedzieć, że spór do dziś jest nierozstrzygnięty i nawet na poziomie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie znajdziemy jednoznacznych odpowiedzi. Na początku sierpnia 2020 r. NSA wydał orzeczenie, w którym uznał, że nagroda w konkursie wydana przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną podlega rozliczeniu jak przychód z działalności gospodarczej. Podczas gdy jeszcze w marcu tego roku stanął na stanowisku, że taka nagroda powinna zostać opodatkowana 10%-owym zryczałtowanym podatkiem.
Co w takiej sytuacji zrobić? Aby organizator akcji uzyskał pełne bezpieczeństwo podatkowe może wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Organ podatkowy rozstrzygnie w niej, w jaki sposób należy rozliczać nagrody przekazywane osobom fizycznym-przedsiębiorcom w planowanej akcji. Jaka jest z tego korzyść? Interpretacja indywidualna chroni podmiot, który ją otrzymał. Jeśli organizator zastosuje się do treści decyzji, to nie mogą spotkać go negatywne konsekwencje prawne na wypadek, gdyby organ kontrolujący uznał, że rozwiązania przyjęte w interpretacji są nieprawidłowe.
4. Czy są jakieś zwolnienia podatkowe w akcjach B2B?
Zasadniczo nie ma. Każda nagroda, którą otrzymuje przedsiębiorca w ramach akcji podlega opodatkowaniu. Jeśli można mówić o jakimkolwiek zwolnieniu podatkowym, to może ono dotyczyć co najwyżej nagrody wydawanej w loterii osobie fizycznej, jeśli jej jednostkowa wartość jest mniejsza niż 2.280 zł brutto. Zwolnienie to można jednak zastosować z uwagi na wartość nagrody, a nie podmiot, który ją otrzymuje (konsument albo przedsiębiorca).
Akcje organizowane przez przedsiębiorców dla przedsiębiorców mogą być nie tylko świetną okazją do promowania swoich produktów, ale bardzo często są początkiem nowej, dobrej współpracy. Warto znać różnice występujące pomiędzy akcjami po to, aby maksymalnie dostosować ją do oczekiwań grupy odbiorców. Trzeba przy tym pamiętać, że nawet drobna nagroda przekazana w ramach akcji promocyjnej powinna zostać uwzględniona w rozliczeniu podatkowym.
