Z mojego poprzedniego artykułu mogliście dowiedzieć się o czym pamiętać uzgadniając warunki współpracy z influencerem. Dziś będę kontynuować ten temat, ponieważ w ostatnim czasie przyszło mi odpowiedzieć na dwa bardzo ciekawe pytania: czy agencja reklamowa lub marka muszą dysponować zgodą na rozpowszechnianie wizerunku influencera oraz czy w obliczu kryzysu wizerunkowego influencera agencja marketingowa lub marka może zakończyć z nim współpracę?
Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku
Z rozpowszechnianiem wizerunku jest trochę tak jak z przetwarzaniem danych osobowych… wielu osobom wydaje się, że zawsze potrzebna jest zgoda. Nic bardziej mylnego 😊 Zarówno w przypadku RODO, jak i ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych są też inne opcje, z których warto korzystać.
Tak, rozpowszechnianie wizerunku co do zasady wymaga zgody, ale są też następujące wyjątki, kiedy zgoda nie jest potrzebna:
- osoba otrzymała wynagrodzenie;
- osoba jest powszechnie znana, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
- osoba stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Jeśli więc współpracujecie z influencerem, który otrzymuje od was wynagrodzenie w zamian np. za nagrany filmik, na którym reklamuje produkty waszej marki lub marki waszego klienta, to nie musicie pozyskiwać zgody na rozpowszechnianie wizerunku. Producenci filmów, w których występują aktorzy lub twórcy kampanii reklamowych z udziałem modeli również nie pozyskują takiej zgody.
Zastanawiacie się pewnie teraz czy tak samo jest wtedy, gdy influencer wrzuca materiały promocyjne bezpośrednio na swój kanał w social mediach. Tu sprawa jest jeszcze prostsza. W takiej sytuacji, to sam influencer rozpowszechnia swój wizerunek, więc agencja/marka tym bardziej nie potrzebuje zgody na rozpowszechnianie wizerunku. Warto jednak w umowie z influencerem zastrzec, że agencji reklamowej/marce przysługuje prawo do dalszego udostępniania materiałów na swoich profilach.
Klauzula moralnościowa
Wiecie już, że dobra umowa może być bardzo pomocna zwłaszcza wtedy, gdy nie wszystko idzie po waszej myśli. Co może pójść nie tak? Jednym z przykładów może być sytuacja, w której influencer wypowiedział się publicznie w sposób, który stawia go w opozycji do wartości z jakimi utożsamia się marka. Może to być też działalność sprzeczna z ideą marki.
Od kilku tygodni Internet żyje aferą „Pandora Gate”, czyli skandalem który obnażył naganne działania niektórych influencerów. Padły poważne oskarżenia dotyczące dot. m.in. nawiązywania kontaktów z nieletnimi fankami, proponowaniem im spotkań, a także zarzuty dotyczące ukrywania tych działań.
„Pandora Gate” miała duży wpływ na działania marek, z którymi współpracowali zamieszani w sprawę influencerzy. Wiele firm zdecydowało się zakończyć lub zawiesić współpracę z youtuberami, którzy byli zamieszani w skandal lub mieli z nim jakikolwiek związek. Niektóre z nich to: Adidas, Play, Coca Cola, McDonald’s, IKEA.
Influencer marketing wymaga zabezpieczenia prawnego. Dobrze przemyślane warunki współpracy z influencerem, to gwarancja komfortu.
W kontekście afery „Pandora Gate” szczególnego znaczenia nabiera kwestia wcześniejszego zakończenia współpracy.
Jeśli chcesz zabezpieczyć ten obszar wprowadź do umowy dwa elementy:
- możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- możliwość wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym.
Wpisanie do umowy zawartej na dłuższy czas możliwości jej wypowiedzenia z zachowaniem okresu wypowiedzenia jest niemalże standardem. Najczęściej takie prawo zastrzegane jest na rzecz obu stron. Dla agencji lub marki kwestią kluczową jest oczywiście długość okresu wypowiedzenia. Nie ma jednego okresu, który będzie uniwersalny dla każdej umowy. Wszystko zależy od tego na jaki czas została zawarta umowa oraz przede wszystkim od tego czy łatwo będzie dokończyć projekt bez udziału influencera, np. czy jest możliwe zastąpienie go inną osobą. Jeśli z góry wiemy, że będzie to trudne, to musimy brać to pod uwagę podczas negocjowania okresu wypowiedzenia. Ważne by agencja/marka miały zapewniony odpowiednio długi czas na podjęcie działań naprawczych, tak aby efekty dotychczasowej współpracy nie zostały zmarnowane.
Zupełnie inaczej sprawa wygląda w przypadku natychmiastowego zakończenia współpracy. Takie decyzje nie zapadają w sytuacji, gdy współpraca dobrze się układa. Natychmiastowe zakończenie współpracy zawsze niesie za sobą negatywne emocje. W interesie agencji reklamowej/marki jest wskazanie sytuacji, w jakich to prawo będzie przysługiwało. Katalog zdarzeń powinien być możliwe szeroki a jednocześnie precyzyjny.
Warto np. odwołać się do klauzuli moralnościowej. Czym jest klauzula moralnościowa? Klauzula ta ma przede wszystkim wskazać zdarzenia/zachowania, od których musi powstrzymywać się influencer, gdyż mogłyby one godzić w wizerunek marki. Przykładem takiego zachowania może być np. okazywanie braku tolerancji dla mniejszości seksualnych lub używanie mowy nienawiści.
Szczególnie istotne jest również zastrzeżenie możliwości natychmiastowego zakończenia współpracy w przypadku istotnych, rażących naruszeń umowy przez influencera. Przykładem niewykonania lub nienależytego wykonania umowy może być publikacja postów z naruszeniem przepisów prawa lub z naruszeniem wytycznych przekazanych Influencerowi. Takim przykładem będzie też prowadzenie działalności konkurencyjnej.
Zrób już dziś!
Jeśli współpracujesz z influencerami, to koniecznie zweryfikuj warunki współpracy.
Weryfikacja powinna dać odpowiedź na pytanie czy niezbędne jest renegocjowanie umów. Nowe warunki współpracy mogą przyjąć formę aneksu do umowy lub ewentualnie można zawrzeć nową umowę, która kompleksowo ureguluje wszystkie kwestie.
Jeśli współpracujesz z influencerami i nie zawarłeś żadnych umów, to koniecznie przeanalizuj zasady współprac.
W mojej ocenie warto zebrać warunki tych współprac i opisać je w umowie. Przede wszystkim dlatego, że agencja reklamowa czy marka również mogą ponosić określone odpowiedzialności (np. w zakresie prawidłowego oznaczania treści reklamowych w mediach społecznościowych). Brak umowy nie działa jak cudowne zaklęcie, które wymazuje odpowiedzialność. Wręcz przeciwnie. To umowa może być Twoim sprzymierzeńcem i dowodem na to, że jako zleceniodawca należycie wywiązałeś się ze swoich obowiązków.
Jeśli dopiero planujesz rozpocząć współpracę z influencerami, to przygotuj kompleksowy wzór umowy.
Podpisanie dobrej umowy z influencerem jest kluczowym elementem udanej współpracy, o czym już nie raz wspominałam. Jasne określenie warunków oraz uregulowanie wszystkich obszarów współpracy pozwolą uniknąć nieporozumień i konfliktów.
Chętnie Ci pomożemy w przygotowaniu umowy, która będzie pomocna w sytuacji, gdy współpraca nie będzie układała się zgodnie z oczekiwaniami 😊
